Đồng chí Đào Duy Tùng thăm tỉnh Yên Bái
năm 1993. Ảnh: Tư liệu Văn phòng Trung ương Đảng.
I. KHÁI LƯỢC TIỂU SỬ VÀ QUÁ TRÌNH HOẠT ĐỘNG
CÁCH MẠNG CỦA ĐỒNG CHÍ ĐÀO DUY TÙNG
Đồng chí Đào Duy Tùng sinh ngày
20/5/1924 tại xã Cổ Loa, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội trong một gia đình
nhà nho yêu nước. Sinh ra và lớn lên ở một vùng đất có bề dày truyền thống lịch
sử văn hóa, yêu nước và cách mạng, Đồng chí đã sớm nuôi trong mình tư tưởng yêu
nước và ý chí làm cách mạng. Trong giai đoạn tiền khởi nghĩa, Đồng chí đã tham
gia lãnh đạo phong trào Việt Minh ở xã từ tháng 4/1945. Trong tổng khởi nghĩa
Tháng Tám 1945, Đồng chí tham gia lãnh đạo Nhân dân giành chính quyền tại địa
phương, làm cán bộ huyện, xây dựng chính quyền cách mạng và các đoàn thể quần
chúng ở các xã trong huyện. Tháng 9/1945, Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản
Đông Dương và cuối năm 1945 khi Chi bộ xã Cổ Loa được thành lập, Đồng chí được
giao làm Bí thư Chi bộ xã.
Tháng 6/1946, Đồng chí là Thường vụ Huyện
ủy, Chủ nhiệm Việt Minh huyện Kim Anh, tỉnh Phúc Yên. Tháng 2/1947, Đồng chí là
Tỉnh ủy viên kiêm Bí thư huyện ủy Kim Anh, sau đó được giao phụ trách Ban Tuyên
huấn Tỉnh ủy Phúc Yên. Tháng 9/1948, Đồng chí là Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ nhiệm Tỉnh
bộ Việt Minh tỉnh Phúc Yên. Tháng 7/1949, là Phó Bí thư Tỉnh ủy Phúc Yên.
Tháng 2/1950, Đồng chí được điều về công
tác ở Khu ủy, tham gia Thường vụ Tỉnh ủy Cao Bằng. Trong chiến dịch Biên giới
1950, Đồng chí là Phó Chỉ huy Ban huy động dân công. Tháng 9/1951, Đồng chí là
Phó Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng. Tháng 01/1953, sau lớp chỉnh huấn ở Khu ủy Việt Bắc,
Đồng chí là một trong số cán bộ đầu tiên được Trung ương cử đi học tại Trường
lý luận Mác - Lênin ở Trung Quốc, sau đó làm công tác hướng dẫn học tập của nhà
trường.
Tháng 5/1955, Đồng chí về công tác tại
Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng. Trong hơn 30 năm hoạt động trên lĩnh vực công
tác tư tưởng, Đồng chí đã lần lượt giữ các cương vị: Phó Vụ trưởng, Vụ trưởng Vụ
Huấn học (1956 - 1962), Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đảng (tháng
12/1962) kiêm Tổng biên tập Tạp chí Học tập (nay là Tạp chí Cộng sản) - cơ quan
lý luận chính trị của Trung ương Đảng (1965 - 1982).
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV
(tháng 12/1976), Đồng chí được bầu làm Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung
ương Đảng. Tháng 11/1980, Đồng chí là Viện trưởng Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác
- Lênin. Tháng 11/1981, Đồng chí được bầu là Ủy viên chính thức Ban Chấp hành
Trung ương Đảng.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ V (tháng
3/1982), Đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, giữ chức Trưởng
ban Tuyên huấn Trung ương.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI
(tháng 12/1986), Đồng chí tiếp tục được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương và được
Ban Chấp hành Trung ương bầu làm Ủy viên dự khuyết Bộ Chính trị, Bí thư Trung
ương Đảng, phụ trách công tác tư tưởng và khoa giáo. Tháng 5/1988, Đồng chí được
bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII
(tháng 6/1991), Đồng chí được bầu lại vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ
Chính trị và Ban Bí thư, được phân công làm Thường trực Ban Bí thư và Thường trực
Bộ Chính trị - Ban Bí thư cho đến tháng 6/1996.
Do công lao và thành tích đối với cách mạng,
Đồng chí đã được Đảng và Nhà nước ta tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng nhất,
Huân chương Hồ Chí Minh, Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương
cao quý khác.
II. ĐỒNG CHÍ ĐÀO DUY TÙNG VỚI SỰ NGHIỆP
CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG VÀ DÂN TỘC
1. Đồng chí Đào Duy Tùng - nhà lãnh
đạo cấp cao có tư duy đổi mới và tầm trí tuệ cao của Đảng
Trong cuộc đời hoạt động cách mạng trải
qua nhiều vị trí công tác, dù ở vị trí công tác nào, đồng chí Đào Duy Tùng luôn
thể hiện là một người cộng sản hết mực trung thành, tận tụy, một nhà lãnh đạo cấp
cao với tư duy đổi mới và tầm trí tuệ cao, có những đóng góp lớn lao cho sự
nghiệp cách mạng của Đảng.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, từ cán
bộ Mặt trận Việt Minh ở cơ sở, Đồng chí nhanh chóng trưởng thành trên các cương
vị là Bí thư Huyện ủy, Tỉnh ủy viên, Phó Bí thư Tỉnh ủy Phúc Yên, Phó Bí thư Tỉnh
ủy Cao Bằng. Những năm tháng ở cơ sở là thời gian Đồng chí làm tham gia công
tác lãnh đạo Đảng toàn diện trên nhiều lĩnh vực, gắn chặt lý luận với thực tiễn
cách mạng và phong trào cách mạng của quần chúng.
Tháng 01/1953, sau khi kết thúc lớp chỉnh
huấn ở Khu ủy Việt Bắc, Đồng chí được cử đi học tại Trường lý luận Mác -
Lênin ở Trung Quốc. Ở đây, Đồng chí được học các môn triết học, kinh tế, phong
trào cộng sản quốc tế và chủ nghĩa xã hội khoa học, lịch sử Đảng Cộng sản Liên
Xô, lịch sử Đảng Cộng sản Trung Quốc,... Kết thúc lớp học, Đồng chí được giữ lại
làm công tác hướng dẫn học tập của nhà trường. Khi Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc mở
lớp học lý luận dài hạn đầu tiên, Đồng chí tiếp tục tham gia học lớp nghiên cứu
sinh kinh tế cùng các đồng chí Trần Xuân Trường, Trần Dương, Trần Danh Tuyên, Đậu
Ngọc Xuân... do Giáo sư Ápxênhép hướng dẫn. Qua quá trình đào tạo có hệ thống về
lý luận, cùng với sự phát triển từ phong trào quần chúng, đặc biệt là tinh thần
tự học tập, tự rèn luyện, sự nhiệt huyết, tận tụy, trách nhiệm cao với công việc,
đồng chí Đào Duy Tùng đã trưởng thành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng
tin cậy giao phó, trở thành nhà lãnh đạo cao cấp, tài năng của Đảng.
Nhiều năm liền trên cương vị Ủy viên Bộ
Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên huấn Trung ương, Đồng chí
đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động nghiên cứu lý luận, tổng kết thực
tiễn, xây dựng các luận cứ khoa học để góp phần hình thành Cương lĩnh, đường lối
của Đảng; vận dụng sáng tạo và phát triển Chủ nghĩa Mác - Lênin phù hợp với thực
tiễn cách mạng Việt Nam. Những cuốn sách có giá trị lý luận sâu sắc của Đồng
chí như Bản chất cách mạng và khoa học của Đảng ta, Một số vấn đề công tác
tư tưởng của Đảng, Sự lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực kinh tế,... đã thể
hiện tầm tư duy đúng đắn, khoa học và sáng tạo đối với việc nhận thức chủ nghĩa
Mác - Lênin trong điều kiện mới.
Bước vào thời kỳ đổi mới và trong suốt
thập niên đầu đất nước tiến hành công cuộc đổi mới, đồng chí Đào Duy Tùng đã
cùng tập thể lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các nhà khoa học đi sâu nghiên cứu thực
tiễn, tìm tòi, phát hiện cái mới để xây dựng đường lối, chính sách của Đảng, đặc
biệt là đóng góp vào việc hình thành lý luận đường lối đổi mới của Đảng. Trước
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (năm 1986), Đồng chí với vai trò
là Tổ phó Tổ biên tập Báo cáo Chính trị đã dày công xây dựng bản Kết luận
của Bộ Chính trị (khóa V) đối với một số vấn đề quan điểm kinh tế. Nội dung của
bản Kết luận này được đưa vào Báo cáo Chính trị và thông qua tại Đại hội VI,
đánh dấu sự đổi mới rất cơ bản về tư duy kinh tế của Đảng ta. Sau Đại hội VI,
trên cương vị Ủy viên dự khuyết, rồi Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng
phụ trách công tác tư tưởng, lý luận và khoa giáo, Đồng chí được Bộ Chính trị giao
nhiệm vụ Thường trực Ban Soạn thảo Cương lĩnh chính trị và Chiến lược phát triển
kinh tế - xã hội. Bám sát thực tiễn cách mạng trong nước và thế giới, Đồng chí
đã cùng tập thể Bộ Chính trị ngày đêm trăn trở, tập hợp trí tuệ của toàn Đảng,
toàn dân, tổng kết lý luận, tổng kết thực tiễn xây dựng dự thảo Cương lĩnh
xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội được Đại hội
VII thông qua.
Từ Đại hội VI đến Đại hội VII và trong
giai đoạn chuẩn bị Đại hội VIII, nhất là khi được giao nhiệm vụ giữ chức Thường
trực Bộ Chính trị - Ban Bí thư, Đồng chí đã tập trung trí tuệ, tâm huyết tổng kết
sự phát triển đổi mới tư duy của Đảng, vừa góp phần xây dựng văn kiện, vừa góp
phần truyền đạt tư tưởng đổi mới của Đảng cho cán bộ, đảng viên. Với tư duy đổi
mới và sắc sảo, Đồng chí chỉ rõ, để đổi mới tư duy thì đổi mới công tác thông
tin là điều kiện quan trọng; do đó, công tác cải tiến hoạt động thông tin của Đảng
được Đồng chí chỉ đạo quyết liệt, góp phần đáp ứng kịp thời yêu cầu của cách mạng
đang đặt ra, theo các hướng toàn diện: đa dạng hóa thông tin và tăng lượng tin
hữu ích; mở rộng tính công khai trong hoạt động thông tin; thông tin phải chân
thực, góp phần xây dựng tư duy mới, khắc phục tư duy lạc hậu; đưa được tiếng
nói của Nhân dân tới những cơ quan lãnh đạo Đảng và Nhà nước các cấp; nâng cao
tính phê bình, tự phê bình trên các phương tiện thông tin đại chúng, biểu dương
nhân tố tích cực và đấu tranh, phản biện những vấn đề, nhân tố tiêu cực; thông
tin đến được đúng đối tượng, đến tận những người lao động.
Đồng chí Đào Duy Tùng là nhà lãnh đạo có
tư tưởng đổi mới, luôn tìm tòi, sáng tạo những vấn đề mới để vượt lên. Đồng chí
là một trong những người tham gia đổi mới từ những năm 1980, cùng với các lần
"khoán thử" ở Vĩnh Phúc, Hải Phòng, "khoán 100" rồi
"khoán 10" đến Cương lĩnh đổi mới đất nước. Trong những bước ngoặt của
cách mạng, đặc biệt là trước những khó khăn, thử thách lớn của đất nước thời kỳ
bước vào đổi mới, Đồng chí đã cùng tập thể Bộ Chính trị, các Đồng chí lãnh đạo,
các nhà khoa học đi sâu nghiên cứu, tổng kết thực tiễn, dành nhiều thời gian xuống
cơ sở, tiếp xúc với Nhân dân, học hỏi kinh nghiệm gần xa, lắng nghe, trân trọng
mọi ý kiến đóng góp để chắt lọc cái đúng, cái hay, góp sức vào việc xây dựng và
phát triển đường lối, chủ trương của Đảng. Có thể nói, "ba quan điểm kinh
tế", "bốn nguy cơ" và "hai điều đánh giá tổng quát" về
10 năm đổi mới là công trình tập thể của Đảng ta nhưng mang dấu ấn của đồng chí
Đào Duy Tùng về mặt khái quát lý luận.
2. Đồng chí Đào Duy Tùng - Nhà lãnh đạo
công tác tư tưởng, lý luận xuất sắc của Đảng
Đồng chí Đào Duy Tùng đã dành nhiều công
sức cho công tác lý luận, tư tưởng của Đảng. Trong lĩnh vực công tác này, Đồng
chí đã có những cống hiến to lớn trên nhiều mặt, từ hoạt động nghiên cứu lý luận,
tổng kết thực tiễn góp phần hình thành các quyết định quan trọng của Đảng đến
tuyên truyền, phổ biến các chỉ thị, nghị quyết, văn kiện của Đảng; từ công tác
giáo dục lý luận chính trị đến công tác báo chí của Đảng.
Khi về công tác tại Ban Tuyên huấn Trung
ương Đảng (tháng 5/1955) và trải qua hơn 30 năm hoạt động trên lĩnh vực công
tác tư tưởng, từ cương vị Phó Vụ trưởng, Vụ trưởng huấn học, Phó Trưởng ban và
Trưởng ban Tuyên huấn Trung ương; Đồng chí luôn được tín nhiệm giao trình bày
các quan điểm cơ bản của Nghị quyết các hội nghị Trung ương và Đại hội đại biểu
toàn quốc của Đảng. Trong mỗi nghị quyết, Đồng chí nêu rõ yêu cầu khách quan, đặt
ra cần giải quyết, những căn cứ, cơ sở lý luận, thực tiễn của những quan điểm,
chủ trương, giải pháp; phê phán chính xác những ý kiến, quan điểm, tư tưởng lệch
lạc, sai trái. Các bản báo cáo của Đồng chí giàu sức thuyết phục bởi tính khoa
học và tính thực tiễn, cách lập luận chặt chẽ, sắc sảo, ngôn ngữ giản dị, trở
thành định hướng cho công tác tuyên truyền, giáo dục, phổ biến quan điểm, đường
lối của Đảng.
Là nhà lãnh đạo công tác tư tưởng, báo
chí, tuyên truyền của Đảng, đồng chí Đào Duy Tùng nhiều lần khẳng định: Đảng và
Nhà nước luôn coi báo chí là một binh chủng rất quan trọng, cách mạng và trong
bất kỳ giai đoạn nào, báo chí cũng thể hiện rõ vai trò xung kích trên mặt trận
tư tưởng của Đảng. Đồng chí nêu rõ, trải qua các giai đoạn cách mạng, Đảng ta rất
coi trọng báo chí và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà báo hoàn thành nhiệm vụ
vẻ vang của mình; yêu cầu cấp ủy đảng và chính quyền các cấp thấy rõ trách nhiệm
đối với báo chí, tăng cường trao đổi thông tin, mở rộng bàn bạc nhằm kịp thời bổ
sung và hoàn thiện chính sách về thông tin cũng như các chế độ đãi ngộ về vật
chất, tinh thần đối với các nhà báo, tạo điều kiện cho cơ quan báo chí và các
nhà báo thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, cống hiến
nhiều hơn nữa cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ
nghĩa. Đồng thời, báo chí là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và các tổ chức các hội,
là diễn đàn của Nhân dân. Báo chí cần phản ánh sinh động hơn nữa các phong trào
cách mạng của mọi tầng lớp Nhân dân hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân
chủ, công bằng, văn minh. Một trong những nội dung quan trọng của báo chí là cổ
vũ phong trào toàn dân đẩy mạnh sản xuất, thực hành tiết kiệm; phát hiện và biểu
dương kịp thời những sáng kiến hay, những việc làm tốt trong quá trình chuyển đổi
cơ cấu và cơ chế quản lý kinh tế, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước
nhà, xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc và bồi dưỡng con người Việt
Nam cả về trí lực, thể lực, về phẩm chất và trí tuệ.
Trong 17 năm (1965 - 1982) làm Tổng Biên
tập Tạp chí Học tập (nay là Tạp chí Cộng sản), đồng chí Đào Duy Tùng đã góp phần
quyết định đưa Tạp chí - cơ quan lý luận chính trị của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng có những bước phát triển vượt bậc và toàn diện. Trước hết, trong công tác
xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ, Đồng chí yêu cầu: cán bộ biên tập tạp chí lý
luận và chính trị của Đảng không thể chỉ nắm vững những nguyên lý cơ bản của Chủ
nghĩa Mác - Lênin mà còn phải biết vận dụng các nguyên lý đó; không những phải
nắm vững đường lối, chính sách, quan điểm của Đảng mà còn phải hiểu rõ cơ sở lý
luận, cơ sở khoa học của đường lối, chính sách, quan điểm; từ đó, khi viết bài
hoặc biên tập bài mới có sự sáng tạo, tránh được lối viết sách vở làm cho người
đọc nhàm chán; đồng thời kết hợp chặt chẽ lý luận với thực tiễn, vận động không
ngừng. Đồng chí luôn thể hiện tầm nhìn chiến lược trong việc chỉ đạo đổi mới và
nâng cao chất lượng toàn diện về nội dung và hình thức, thực hiện nhiều bài viết
sâu sắc về lý luận và thực tiễn, góp phần trực tiếp giải quyết những vấn đề bức
thiết cho thực tiễn công cuộc đổi mới đang đặt ra, như những bài viết về lợi
ích kinh tế, về khoán sản phẩm trong nông nghiệp ở tỉnh Vĩnh Phú, Hải Hưng, về
năng suất lúa ở Thái Bình, về đánh giá mô hình kém hiệu quả ở Quỳnh Lưu, về những
sai lầm hữu khuynh ở Lạng Sơn
Đồng chí Đào Duy Tùng là một nhà báo lớn
của Đảng. Tác phẩm báo chí của Đồng chí chủ yếu là những bài chính luận với nét
nổi bật chứa đựng nội dung sâu sắc, lập luận chặt chẽ, văn phong trong sáng,
khúc chiết, giàu sức thuyết phục. Viết báo đối với Đồng chí chính là sự thể hiện
những tư tưởng, lý luận, quan điểm, đường lối của Đảng đến mọi tầng lớp cán bộ,
đảng viên và Nhân dân, do đó các bài viết của Đồng chí luôn thấm đượm hơi thở đời
sống xã hội, có nhiều sáng tạo, đổi mới trong phương pháp tuyên truyền quan điểm,
đường lối của Đảng. Nổi bật nhất là việc tuyên truyền, phát hiện, lựa chọn nhân
tố điển hình để lan tỏa, nhân rộng thành phong trào cách mạng, rồi từ phong
trào cách mạng tiếp tục chọn ra nhân tố điển hình. Bên cạnh việc lấy nhân tố điển
hình làm trung tâm tuyên truyền, khuynh hướng phê phán qua tác phẩm báo chí
cũng được đồng chí Đào Duy Tùng hết sức quan tâm. Đồng chí viết: Bản chất tuyên
truyền là chân thật, không tô hồng, không bôi đen. Việc đấu tranh chống tham ô,
tiêu cực trên báo là biểu hiện sự đổi mới trong hoạt động tư tưởng của Đảng,
đáp ứng yêu cầu bức thiết của công tác xây dựng Đảng ngăn chặn sự thoái hóa, biến
chất trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Từ năm 1992 - 1995, với cương vị Chủ tịch
Hội đồng chỉ đạo biên soạn giáo trình quốc gia các bộ môn khoa học Mác - Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đồng chí đã cùng tập thể Hội đồng Trung ương chỉ đạo
và tổ chức hoàn thành biên soạn các bộ giáo trình triết học Mác - Lênin, kinh tế
- chính trị Mác - Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học, tư tưởng Hồ Chí Minh, lịch
sử Đảng Cộng sản Việt Nam. Dưới sự chỉ đạo sâu sát của Đồng chí, công tác giáo
dục lý luận chính trị được tiến hành bài bản, chặt chẽ, bảo đảm chất lượng về nội
dung và hình thức; chương trình giảng dạy, sách giáo khoa được biên soạn có hệ
thống; đội ngũ giáo viên, báo cáo viên được đào tạo với chất lượng chuyên môn
cao; phương pháp học tập đổi mới; cách thức tổ chức được thay đổi tích cực. Với
kiến thức uyên bác, sự tận tâm đối với công tác giáo dục lý luận chính trị, đồng
chí Đào Duy Tùng đã viết nhiều tác phẩm lý luận và trực tiếp tham gia giảng dạy
tại các lớp nghiên cứu chính trị, bồi dưỡng cán bộ.
3. Đồng chí Đào Duy Tùng - tấm gương đạo
đức cách mạng cao đẹp, phong cách làm việc dân chủ, khoa học
Cả cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của đồng
chí Đào Duy Tùng gắn liền với chặng đường đấu tranh giải phóng dân tộc, kháng
chiến chống xâm lược, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất
vẻ vang, hào hùng của Đảng ta, Nhân dân ta. Cuộc đời hoạt động cách mạng phong
phú, sôi nổi của Đồng chí từ khi là cán bộ cơ sở đến khi giữ cương vị cao trong
Đảng, dù ở bất cứ đâu, trong bất cứ hoàn cảnh nào, cương vị nào, Đồng chí luôn
tỏ rõ là một con người trung thực, khiêm nhường, làm hết mình, sống giản dị,
nghĩa tình và gần gũi mọi người.
Ở đồng chí Đào Duy Tùng luôn tỏ rõ phẩm
chất cao quý của người chiến sỹ cộng sản đó là sự trung thành tuyệt đối với Đảng,
với cách mạng có bản lĩnh chính trị và năng lực chỉ đạo thực tiễn, đổi mới,
trung thực, liêm khiết và ý thức tổ chức kỷ luật cao. Với cương vị là Thường trực
Bộ Chính trị - Ban Bí thư, xử lý các văn bản của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đồng
chí đã trung thực chắt lọc, ghi nhận những ý kiến thống nhất hình thành quan điểm
của Đảng, không lồng ý kiến cá nhân của mình vào nghị quyết của Đảng, làm ảnh
hưởng đến tính tập thể và chân thực của nghị quyết. Vì thế, Đồng chí luôn được
các Đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng tin tưởng, đánh giá cao.
Với quá trình hoạt động cách mạng, công
tác trải dài qua các thời kỳ, giai đoạn đã giúp hình thành nên ở đồng chí Đào
Duy Tùng phong cách làm việc dân chủ, tư duy khoa học, biện chứng, độc lập,
sáng tạo và sâu sát thực tiễn; lấy lý luận soi sáng thực tiễn, đồng thời lấy thực
tiễn để bổ sung, phát triển lý luận. Trong những tổng kết lý luận của Đảng đặc
biệt là giai đoạn đổi mới, đồng chí Đào Duy Tùng đã có những đóng góp vô cùng
quan trọng trong phương pháp, cách làm: tập hợp, so sánh, đối chiếu giữa cái cũ
và cái mới, giữa những quan điểm, ý kiến khác nhau; khảo sát, đánh giá, tổng kết
thực tiễn, sau đó thảo luận, tranh luận để góp phần đề ra những nguyên tắc đổi
mới hay đổi mới có nguyên tắc. Đồng chí luôn tìm tòi cái mới, lắng nghe, tôn trọng
mọi ý kiến, đặc biệt là những ý kiến độc đáo, những ý kiến phản biện và khuyến
khích cán bộ mạnh dạn phát biểu ý kiến, tranh luận. Theo Đồng chí, "Trong
quá trình hình thành các quan điểm mới phải phát hiện được các vấn đề quan trọng
có những nhận thức không thống nhất, thẳng thắn vạch ra các quan điểm khác
nhau, nêu một cách khách quan lập luận của mỗi quan điểm để thảo luận. Trong
sinh hoạt của một cấp ủy, một tập thể cán bộ lý luận,... phải phát huy tự do tư
tưởng, thảo luận dân chủ, nói thẳng, nói thật, không định kiến. Phải lắng nghe
những ý kiến khác mình. Ngay những ý kiến cho là sai cũng gợi ý cho mình nhiều
suy nghĩ, hoặc ngay những ý kiến mình cho là không đúng cũng cần bình tĩnh xem
có nhân tố gì hợp lý. Đó là sinh hoạt bình thường trong Đảng"[4]. Chính vì vậy, Đồng chí đã tập hợp được đội
ngũ cán bộ có năng lực, phát huy trí tuệ của tập thể góp sức cho sự nghiệp
chung.
Đồng chí Đào Duy Tùng là một tấm gương
sáng về tinh thần tự học, tự rèn luyện. Với nhận thức sâu sắc rằng, làm cán bộ
tư tưởng, lý luận phải có trình độ văn hóa tổng hợp nên ngay từ năm 1955, sau
khi được đào tạo lý luận cơ bản ở nước ngoài, vừa công tác đồng chí Đào Duy
Tùng vừa theo học lớp đại học tại chức của Trường Đại học Bách khoa. Đồng chí
đã tự đặt cho mình mục tiêu phải đọc hết những tác phẩm kinh điển của Mác -
Lênin. Đồng chí tự học tiếng Pháp để đọc các tác phẩm kinh điển của Mác chưa dịch
ra tiếng Việt. Tài năng công tác tư tưởng, lý luận của Đồng chí chủ yếu là
thành quả của một ý chí tự học: "Học nữa, học mãi; học trong nhà trường, học
trong sách, học trong thực tiễn".
Trong quá trình hoạt động cách mạng, đồng
chí Đào Duy Tùng luôn tỏ rõ đức tính khiêm nhường, trung thực, giàu lòng vị
tha, nhân hậu, đức độ, gắn bó mật thiết với Nhân dân, sống giản dị, nghĩa tình,
gần gũi với mọi người và tinh thần hăng hái làm việc tới hơi thở cuối cùng.
Trong công việc, Đồng chí luôn phát huy dân chủ, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của
mọi người, đặt niềm tin vào đồng chí, đồng nghiệp, đã giao việc cho ai thì tin
tưởng, động viên, tạo điều kiện và sâu sát đôn đốc, kiểm tra kết quả công việc.
Cuộc đời hoạt động cách mạng phong phú,
sôi nổi, ở bất cứ đâu, trong bất cứ hoàn cảnh, cương vị nào, đồng chí Đào Duy
Tùng luôn thể hiện tinh thần trung kiên, suốt đời phấn đấu hy sinh vì sự nghiệp
cách mạng của Đảng và dân tộc.
* * *
Bảy mươi tư năm tuổi đời, hơn năm mươi
năm hoạt động cách mạng liên tục; bằng tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh chính trị
và kinh nghiệm hoạt động cách mạng phong phú, dạn dày, đồng chí Đào Duy Tùng đã
có những đóng góp lớn cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta. Đồng chí
đã nêu gương sáng về người chiến sỹ cộng sản kiên trung, một nhà lãnh đạo cao cấp
tài năng, đổi mới, của Đảng, có nhiều cống hiến xuất sắc trên mặt trận tư tưởng,
lý luận; một tấm gương về đạo đức cách mạng cao đẹp. Ở đồng chí Đào Duy Tùng,
niềm tin lý tưởng cách mạng luôn dựa trên nền gốc đạo đức vững chắc và một tầm
trí tuệ cao, suốt đời phấn đấu không mệt mỏi cho mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội.
Kỷ niệm 100 năm ngày sinh đồng chí
Đào Duy Tùng, là dịp để chúng ta tôn vinh những cống hiến, đóng góp của Đồng
chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc; qua đó giáo dục chủ nghĩa
yêu nước, tinh thần tự lực, tự cường, lòng tự hào dân tộc, truyền thống cách mạng
vẻ vang; cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân tích cực thi
đua hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng
đã đề ra.